De ideale kinderopvang? Die biedt natuurlijk de beste zorg voor kinderen, maar is ook makkelijk bereikbaar en flexibel – wel zo handig voor de ouders. De opvang wordt gerund door medewerkers die met veel toewijding en plezier werken. Medewerkers aan wie je de zorg voor jouw zoon of dochter volledig toevertrouwt. Werkend Nederland maakt volop gebruik van kinderopvang. Veel ouders kijken dan ook met veel interesse naar de plannen van het nieuwe kabinet om de kinderopvang gratis te maken.

‍

Kijken naar Zweden

Als we kijken naar de manieren waarop andere landen kinderopvang regelen, springt Zweden eruit. Het Scandinavische land heeft een proactief, ideologisch kinderopvangmodel. Zo is kinderopvang er bijna gratis: voor het eerste kind betaal je ongeveer drie procent van je inkomen, bij meer kinderen daalt dit percentage. De opvang doet bovendien veel meer dan alleen je kind verzorgen: aan de hand van ontwikkelprogramma’s leren kinderen er belangrijke sociale vaardigheden. Zo verlaagt het Zweedse model de drempel voor ouders om (meer) te gaan werken, en creëert het ook nog eens volop banen in de kinderopvangsector.

‍

Uitdagende baan

Als het nieuwe kabinet zijn plannen doorzet, wacht de Nederlandse kinderopvangbranche waarschijnlijk een sterke toename van het aantal kinderen. Daarom onderzoekt arboverpleegkundige Femke Tinga op dit moment tot welke arbo-uitdagingen die verandering kan leiden. “Werken in de kinderopvang is best uitdagend. Je moet kinderen optillen, verschonen en aankleden. Continu alert zijn. En dat allemaal in een omgeving die behoorlijk rumoerig – soms zelfs lawaaiig – kan zijn”, zegt Femke. “Omdat de werkdruk als gevolg van de kabinetsplannen waarschijnlijk alleen maar zal toenemen, wilden we ons graag verdiepen in deze sector.”

‍

Een gezonde werkomgeving voor vrouwen

Femke onderzoekt op dit moment het verzuimgedrag in de kinderopvangsector. Een sector waarin veel vrouwen werken: landelijk zijn zij goed voor maar liefst 94 procent van de werknemers in de branche. Juist in deze branche is het dus belangrijk om vroegtijdig interventies te bieden die bijdragen aan een veilige, gezonde werkomgeving. Om daarmee verzuim een stapje voor te zijn.

‍

Verschillen in gender en sekse

Is het nodig om in dat stapje voor specifiek op vrouwen te focussen? Ja: er zijn aanzienlijke biologische en psychische verschillen tussen mannen en vrouwen. Iedere sekse en ieder gender beleeft ziekte en gezondheid op een andere manier. Bovendien presenteren sommige aandoeningen zich bij mannen anders dan bij vrouwen én kunnen hormonen van grote invloed zijn.

‍

Van zwangerschap tot overgang

Zo vertelt Femke dat jonge vrouwen tussen de 25 en 35 jaar vaak uitvallen vanwege zwangerschaps- of bevallingsklachten. Bij vrouwen tussen de 30 en 45 jaar ligt mentale overbelasting op de loer. “Omdat ze hun werk combineren met een veeleisend, jong gezin. Of vanwege een onvervulde kinderwens of scheiding. Allemaal situaties die veel van iemand vergen.” Voor de groep van 45 tot 55 jaar kan de overgang veel invloed hebben op de belastbaarheid. “Vrouwen in die leeftijd geven vaak aan zich slecht te kunnen concentreren en moeite te hebben met het verwerken van prikkels. Omdat hun klachten lijken op die van een burn-out, krijgen vrouwen in de overgang regelmatig onterecht die diagnose. Dat is jammer, want ze krijgen dan niet de juiste hulp.”

‍

Passende interventies

Werkgevers in de kinderopvang kunnen hun voordeel doen met de onderzoeksresultaten. “Dit onderzoek kan hen helpen om de juiste ondersteuning te bieden aan medewerkers. Zodat zij gezond en inzetbaar blijven”, legt Femke uit. Aan welke ondersteuning ze daarbij denkt? “Er is van alles mogelijk. Voor elke leeftijdscategorie, voor ieder type organisatie. Van een overgangscoach tot een door de arbeidsdeskundige opgestelde landkaart die taken en verantwoordelijkheden inzichtelijk maakt. Werkgevers kunnen we helpen in het leren signaleren van mogelijk verzuim, zodat ze op tijd het gesprek aan kunnen gaan met hun medewerkers.”

‍

Oog voor impact

Femke benadrukt dat haar onderzoek een algemeen beeld schetst over de sector en dus niks zegt over individuele situaties. “Bij individuele begeleiding kijken we natuurlijk veel verder. Toch kan een onderzoek als dit wel richting geven aan gesprekken.” Ze hoopt dat kinderopvangorganisaties oog hebben voor de impact van de kabinetsplannen – mits ze daadwerkelijk worden uitgevoerd – op hun organisatie en medewerkers. “Met de juiste interventies op het juiste moment én voor de juiste leeftijdsgroep, kun je verzuim een stapje voor zijn. ArboAnders kan je daarbij helpen.”

‍

‍

Wil jij je medewerkers zo goed mogelijk voorbereiden op de veranderingen in de kinderopvang? We gaan graag met je in gesprek. Neem contact op met je adviseur via 0513 – 64 03 98.

‍

‍

‍

‍

^{Geraadpleegde literatuur}

^Boeken

^{• Peter Thuis | Toegepaste Organisatiekunde (2021) | Noordhoff}

^{• Prof. Dr. Toine Lagro-Jansen, Dr. Loes Visser en Dr. Annelies Bos | Sekse- en gendersensitieve geneeskunde (2023) | Prelum Uitgevers B.V.}

^{• J.J.L. van der Klink, B. Terluin | Psychische Problemen | Google Boeken}

^{Rapporten en richtlijnen}

^{• Kerncijfers Beroepsziekten 2023 | Nederlands Centrum voor Beroepsziekten | Geraadpleegd op 09-02-2024}

^{• Één lijn in de eerste lijn bij overspanning en burnout, multidisciplinaire richtlijn overspanning en burnout voor eerstelijns professionals | Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde | Geraadpleegd op 09-02-2024}

^{• Surmenage in een huisartsenpraktijk | Huisarts en Wetenschap | Geraadpleegd op 09-02-2024}

^{• Voorkómen van mentale klachten bij zorgmedewerkers, visies en ervaringen van zorgmedewerkers en arboprofessionals in kaart gebracht | Trimbos Instituut | Geraadpleegd op 09-02-2024}

^{• Cijfers kinderopvang eerste kwartaal 2023 | Rijksoverheid |}

^{• Advisering omtrent arbeidsomstandigheden voor, tijdens en na de zwangerschap | Bijblijven (springer.com) | Geraadpleegd op 09-02-2024}

^Websites

^{• Bij menstruatieverzuim relatief veel griep- of verkoudheidsklachten | CBS | Geraadpleegd op 09-02-2024}

^{• Zwangerschap, postpartumperiode en werk | NVAB (nvab-online.nl) | Geraadpleegd op 09-02-2024}

^{• Kinderopvang | Rijksoverheid.nl | Geraadpleegd op 23-02-2024}

^{• Verschillende vormen van kinderopvang | Nederlands Jeugdinstituut (nji.nl) | Geraadpleegd op 23-02-2024}

^{• Organisatiestructuur | Waardse Kids | Geraadpleegd op 23-02-2024}

^{• Wie werken er in kinderopvang? En wat vinden zij van hun werk? | Kinderopvang werkt! (kinderopvang-werkt.nl) | Geraadpleegd op 23-02-2024}

^{• Nauwelijks mannen in de Nederlandse kinderopvang | Kinderopvang.org Blog | Geraadpleegd op 8 maart 2024}

^{• Werkdruk van werknemers, 2015 | CBS | Geraadpleegd op 8 maart 2024}

^{• Ziekteverzuim en werkdruk in kinderopvang toegenomen na coronaperiode | CBS | Geraadpleegd op 8 maart 2024}

^{• Ziekteverzuim aanpakken: Zo verlaagt u ziekteverzuim in de winter | ArboConcern | Geraadpleegd op 8 maart 2024}

^{• Registratierichtlijnen | Beroepsziekten.nl | Geraadpleegd op 09-02-2024}

‍

‍